Ik zat te zoeken in de Wageningsche Courant van 1913, toen ik op 5 November 1913 niet alleen een artikel zag over de vervuiling van de stadsgracht door industrie en bevolking, maar ook dit ingezonden gedicht, dat ik U niet wil onthouden.
Verweerschrift van de Stadsgracht tegen de beschuldiging van Stinken
‘t Vuil, door de burgers mij gegeven,
Vergaar ik naarstig in mijn schoot,
Ik wek daaruit gezellig leven,
Bacteriën, microben zweven
Heel knusjes in mijn zwarten schoot.
Wanneer de burgerij mij voedt
Met vuiligheden-overvloed,
Is dan mijn plicht niet, dat ik flink
De boel verwerk, diensvolgens …… stink?
Mijn smaad kan ik niet meer verbijten,
Wat wil men mij nu toch verwijten?
Mijn onverwrikbaar plichtsbesef,
Waarop ik stinkend mij verhef?
Ai, laat mij rustig toch begaan,
Mijn drabbig, borr’lend werk bestaan,
Mysterieus zwart, vol van slik,
Zoo stink ik tot mijn jongsten snik.
V.
Dan is er in 100 jaar toch veel bereikt!
Door: Kees Merkx
Bij het 12 ½ jarig bestaan van het bedrijf in 1937 werd het Schimmelpenninck lied geschreven.
arbeidsvoorwaarden voor gemeentewerklieden en stichtte een tehuis voor bootwerkers.
In 1974 werd op de ‘berg’ een nieuw ziekenhuis in gebruik genomen, het Pieter Pauw ziekenhuis.
‘America’ was een voormalig pakhuis waarin miljoenen ponden tabak werden opgeslagen ten behoeve van de tabakstripperij.
Wageningen bleek een geschikte plaats voor het strippen omdat hier de aller-goedkoopste arbeidskrachten waren. Noodgedwongen gebeurde het tabakstrippen vanwege de bittere armoede door het gezin, in kleine stoffige huisjes. De Wageningse bevolking had een afschuw van het strippen en noemde het wel ‘de zwijnderij’. In 1909 werd in Wageningen het strippen beoefend door ongeveer honderd huishoudens, die in dienst stonden van twee Wageningse tabakshandelaren: Koch en De Voogt. De strippers verdienden twee en een halve tot drie en een halve cent per pond. Hoe laag zo’n loon is, kan men pas begrijpen, wanneer men weet, dat een pond afgeleverde tabak vier a vijf kwartier werk kostte. Het loon voor het strippen leverde meestal een kleine aanvulling op de vaak zeer schamele verdiensten van het hoofd van het gezin. Gewoonlijk werd het strippen door de gezinnen van de steenfabriekarbeiders gedaan. In de winter waren deze werkeloos vanwege het hoge water in de uiterwaarden. In die tijd hield de arbeidsinspectie, na gealarmeerd te zijn door het onderwijs, tweemaal een onderzoek en kwam tot de conclusie dat kinderarbeid in Wageningen veel meer voorkwam dan in andere plaatsen. De tabakstripperij werd in feite door kinderarbeid in stand gehouden. Zij begon haar strijd tegen kinderarbeid in Wageningen. Vele rechtszaken later kreeg zij geen gelijk. De huisindustrie ging onveranderd door. Tijdens de 1e Wereld Oorlog lag de stripperij stil omdat de tabakshandel stillag. Na de oorlog is er meer industrie waarin het hele jaar werk was te vinden. Hierdoor verdiende men genoeg om geen tabak meer in huis te halen. De tabakstripperij als huisindustrie was alsnog ten einde.
Voor de machinale tabakstripperij werd in 1964 het voormalige tabakspakhuis “America” in gebruik genomen door Schimmelpenninck sigarenfabrieken. In die tijd kende het bedrijf Schimmelpenninck nog een grote groei. In de zestiger jaren trad echter langzamerhand verandering op. De sigaret werd, vooral bij jongeren, populair. Ook de in die tijd, nogmaals, ingezette anti-rookcampagnes deden de sigaren industrie geen goed. De sigarenmarkt zakte tegen het eind van de jaren zestig langzaam in. Om te trachten de markt te behouden kwam in die tijd de eerste mechanisatiegolf op gang. Veel handwerk werd door machines overgenomen. Aan het eind van de zestiger jaren behoorde het handmatig maken van sigaren min of meer tot het verleden. In 1974 werd bij Schimmelpenninck besloten tot concentratie over te gaan en concentreerde alles zich in het gebouw aan de Nude.