De tramlijn Ede – Wageningen was een stoomtramlijn die het station Ede-Wageningen via Bennekom verbond met de stad Wageningen. In Wageningen lag het station aan de zuidkant van de huidige Stadsbrink, op de hoek met de Stationsstraat.
De lijn werd geopend in 1882. Inclusief zijsporen was de lengte ruim 8 kilometer. De lijn was enkelsporig met vijf wisselplaatsen, waar tegenliggers elkaar konden kruisen (bij Hoekelum, Voshol, in Bennekom dorp, de (oude) tol en bij de mouterij).
Video van de Waogeningse Blaoge over het treintje “Bello”
Tussen Bennekom en Wageningen werd gekozen voor een tracé over de Bennekomseweg, omdat de Grintweg te bochtig was voor een tram.
Er reden zeven treinen per dag. De maximumsnelheid bedroeg 15 kilometer per uur. In 1889 werd die verhoogd tot 20 kilometer per uur, in 1917 tot 45 kilometer per uur.
In 1937 werd de reizigersdienst opgeheven en vervangen door een busdienst. De lijn was tot 28 september 1968 nog in gebruik voor goederenvervoer. In 1954 werd de lijn in Wageningen ingekort tot de mouterij, tegenwoordig de parkeerplaats van de Aldi. Het traject had toen een lengte van ongeveer zeven kilometer.
Aan de noordkant van de Geertjesweg lag dubbel spoor, dat gebruikt werd bij het rangeren van de goederenwagons voor de mouterij. Dit is nog terug te vinden als een brede groenstrook.
In 1959 werd het stationsgebouw in Wageningen centrum gesloopt. De goederenwagons werden de laatste jaren getrokken (en geduwd) door locomotoren en door locomotieven uit de serie 2400.
Omdat er onderweg door de ligging van de lijn, in de rijbaan of in de berm, veel gebeld moest worden werd de tram werd in de volksmond “Bello” genoemd.
In 1968 werd de tramlijn helemaal opgeheven. De belangrijkste redenen voor het opheffen van de lijn waren de verkeersveiligheid en de teruglopende belangstelling voor de lijn. De Bennekomse winkeliers waren erg blij met het verdwijnen van de rails in de Dorpsstraat.
traject tramlijn Ede – Wageningen
In 1990 verscheen een boek over Bello:
W.J.P. Steenbergen, Wielen naar Wageningen: ‘Bello’, de stoomtram van Wageningen naar Ede, 1882 – 1937 – 1968, uitgeverij Pirola, Schoorl, 1990 , ISBN 90-6455-102-2
Bron : Wikipedia
door: P. Visser