Wageningse Barricaden

Delpad, Pudoc, Tien Zilverlingen, de Wageningse Lente, de WSO, de Uitbuyt, Jokari, protest tegen de ENKA pijpleiding… de stad Wageningen is vol van plaatsen die verbonden zijn met de linkse aktie. Het lijkt soms misschien kort geleden, maar vraag eens rond: dan blijkt dat deze turbulente geschiedenis al rap uit het geheugen aan het verdwijnen is. De belangrijke plekken uit vooral de jaren 70 en 80 zijn onbekend, vaak al gesloopt en ook online is er nauwelijks iets over te vinden. De canon van de Wageningse geschiedenis houdt halt nog vóór de ‘Wageningse Lente‘ van 1980 en het gemeentearchief had tot dit moment slechts een handvol foto’s.

Wie het Wageningen van nu wil begrijpen, kan dat niet zonder kennis van de linkse activistische beweging die los stond van de gevestigde instituties: de krakers, de vrouwengroepen, de studentenvakbonden en de activisten. Deze beweging, zowel binnen als buiten de Landbouw Hogeschool, is vormend geweest voor het Wageningen van nu en heeft overal zijn sporen nagelaten. Het project Wageningse Barricaden komt in actie om die plaatsen te verzamelen en het verhaal te vertellen.

Samen met Wageningers willen we de geschiedenis van de Wageningse Barricaden voor een zo breed mogelijk Wagenings publiek op de kaart zetten. We verzamelen plaatsen en zoeken wat er in de stad fysiek nog over is van de barricaden. We verzamelen verhalen met hulp van tijdgetuigen en archieven. We gaan uit van een ‘toen-nu’ benadering, waarbij we de stad van vandaag vergelijken met foto’s van toen uit bijvoorbeeld van het gemeentearchief, maar ook uit collecties van de Wageningers van toen.

Je kunt dus ook bijdragen door het inzenden van verhalen en foto’s op wikiwageningen.

Wil je het project verder volgen, dan kan je ook terecht op onze facebook pagina.

Heb je geen facebook, maar wil je het project toch volgens, dan kun voor al het nieuws over de Wageningse Barricaden ook terecht op onze WordPress site (niet recent bijgewerkt).

Steenfabriek de Bovenste Polder door krakers gered - In de uiterwaarden van Wageningen staat de voormalige Steenfabriek de Bovenste Polder, nu een kunstenaarsbroedplaats en een industrieel rijksmonument. In de jaren 70 stond de fabriek uit 1923 echter op de nominatie om gesloopt te worden ten behoeve van het ‘Uiterwaardenplan’. Dit was een voornemen van de gemeente om de uiterwaarden geheel vol te bouwen ... Lees meer

Overzicht van kraakpanden in Wageningen - Vanaf de jaren 70 raakte Wageningen, net als heel Nederland, in de ban van het kraken. Voor het project Wagenings Barricaden zijn de kraakpanden van Wageningen geïnventariseerd. Hieronder  een overzichtskaart. Het is nog niet compleet, dus mocht je kraakpanden missen, laat het ons dan weten!

Overzicht protestlocaties en andere barricaden - Een (onvolledig) overzicht van locaties waar Wageningers protesteerden tegen onrecht of voor hun rechten. Er zijn uiteraard veel meer protesten geweest, hier wordt slechts een aantal zeer bekende protesten weergegeven of protesten die aan bod zijn gekomen in het project Wageningse Barricaden.  

Food for Thought – not Food not Bombs - Food-not-Bombs revisited? “Nee hoor, we staan hier gewoon namens onszelf”,  verzekerde de activiste met licht rossig stekeltjeshaar me. “Gewoon vier mensen die besloten dat we nu echt wat moesten doen.” Dat er iets activistisch gaande was, was van veraf duidelijk. Alles  klopte: de 7/8 broeken en shirtjes, de kapsels, de vormgeving van de stand en ... Lees meer

Protest tegen de ENKA-pijpleiding - Op 5 maart 2023 zwommen ongeveer 20 mensen bij Wolfswaard Wageningen in de Nederrijn uit protest tegen de verwachte aanleg van de ENKA-pijpleiding. De persleiding zal vervuild water van de voormalige ENKA fabriek in Ede via de Mansholtlaan in de rivier bij Wageningen brengen en daar lozen. De actie werd onder andere georganiseerd door de ... Lees meer

Kraakpand Schimmelschip - Kraakpand Schimmelschip was een kraakpand van november 2021 tot ongeveer mei 2023. Het lag aan de Oude Eekmolenweg 2 in Wageningen. Het betrof een oud bijgebouw van voormalig ziekenhuis de Hucht, waar onder andere jarenlang de redactie van de Wagenings Universiteitsblad was gehuisvest. Sinds het vertrek van de universiteit stond het leeg en inmiddels is ... Lees meer

Gerdestraat 2b gekraakt! - Vanaf 7 oktober 2022 was de voormalige Snackbar ‘het Stekkie’ aan de Gerdestraat 2b korte tijd gekraakt. Met een pamflet op de deur en online op Telegram deelden de krakers mede dat ze het “niet langer zinnig achtten te wachten tot instellingen als de gemeente en de WUR verantwoordelijkheid nemen om mensen te huisvesten” en ... Lees meer

‘Alle vluchtelingen verdienen bescherming’ - Op 13 september 2022 vond in Wageningen een protest plaats van Welkom in Wageningen, Vluchtelingen onderdak en Vluchtelingenwerk Wageningen.  We werd een manifest aangeboden aan burgemeester Floor Vermeulen met de eis om alle vluchtelingen te beschermen. Van de website van Vluchtelingen Onderdak: “Op 13 september vindt om 19.30 een demonstratie plaats op de Markt van ... Lees meer

Alternatief Vegetarisch Eethuis Zeezicht - Alternatief Vegetarisch Eethuis Zeezicht was gevestigd aan de Bevrijdingsstraat in Wageningen, maar kon ook bereikt worden via de Gerdestraat. In Zeezicht kon – op afspraak – vegetarisch of veganistisch gegeten worden uit eigen keuken. Ook werd Zeezicht gebruikt als actiecentrum bij de organisatie van protest. Samen met ‘De Overkant’ en voormalig ‘Kafe ’t Strand’ was ... Lees meer

Kraakpand Delpad - Kraakpand Delpad was gelegen op de hoek van de Ritzema-Bosweg en Otto van Gelreweg. Er zijn veel fotos van, die onder andere gemaakt zijn door krakersfotograaf Hans van Rijst. Wij kregen ze van Rene Oudshoorn. Krakers op het dak van Delpad. Vermoedelijk vlak voor de sloop in 1988.  Het Delpad was het voormalige gebouw van ... Lees meer

Kraakpand PuDoC - PuDoC was een voormalige locatie van het Publicatie en DocumentatieCentrum van de Landbouwhogeschool aan de Marijkeweg, naast het (inmiddels ook verdwenen) Staringcentrum. Nadat in de jaren 70 nog studenten gewoond hadden in de barakken, kwam het complex leeg te staan en werd in 1982 gekraakt. Het leven in kraakpand PuDoC speelde zich af in drie ... Lees meer

Commemor-Action in Wageningen - Op 5 februari 2022 hield Commemor-Action Actie in het Torckpark Wageningen een protest in de vorm van een herdenking voor alle slachtoffer van het Europese immigratiebeleid. Zoals de initiatiefnemers het zelf zeiden: “We herdenken de doden en vermisten aan de Europese grenzen. Op zaterdag 5 en zondag 6 februari staat er een tijdelijk herdenkingsmonument in ... Lees meer

Kraakpand Horasis - Als ik om me heen vraag ‘Ken je dat kraakpand Horasis aan de Stationsstraat 92?’ dan krijg ik meestal nul op het rekest. Het is dan ook een vrij verborgen, klein hoekje, iets terug van de straat en veel meer dan een voordeur is er niet van te zien. Toch was hier wel degelijk een ... Lees meer

Extinction Rebellion (XR) in Wageningen - Extinction Rebellion (XR) is een internationale, anarchistische sociale beweging die zich verzet tegen klimaatverandering en het verlies van biodiversiteit. Ook Wageningen kent een (kleine?) groep aanhangers die af en toe acties organiseert. Op 12 september 2020, midden tussen de covid-19 lockdowns van dat jaar, organiseerden zij als onderdeel van een grotere campagne een actie op ... Lees meer

Het ZwartWitBoek (in PDF) - De Wageningse Lente was de grootste en bekendste bezetting van het Hoofdgebouw van de Landbouwhogeschool uit protest tegen de bezuinigingen en onderwijshervormingen. De bezetting duurde 3 weken, van 5 maart tot 1 april 1980 en eindigde in een ontruiming door de Mobiele Eenheid.Vlak voor de actie publiceerde de WSO een ‘ZwartWitBoek’ met daarin uitgeschreven wat ... Lees meer

Overzicht links activistische organisaties en ontmoetingsplaatsen 1969 – 1992 - Links activistische organisaties in kaart gebracht, zoals beschreven in het project Wageningse Barricaden.

Actiegroep Groepshuisvesting - In 1978 vroegen Wageningse jongeren aan de gemeente of deze kon helpen met het faciliteren van meer mogelijkheden voor groepshuisvesting. Zij wilden niet wonen in reguliere studentenwoningen, maar verder waren er nauwelijks mogelijkheden om als groep samen te wonen in de stad. De gemeente wilde niet helpen en de Actiegroep Groepshuisvesting (ook wel Woongroepengroep genaamd) ... Lees meer

Kraakpand Tien Zilverlingen - De Tien Zilverlingen – vaak aangeduid als ‘10Z’ – was in de jaren 80 het bekendste kraakpand van Wageningen. Het werd in 1981 gekraakt uit protest tegen de woningnood en de krakers stortten zich op de strijd tegen de vastgoedspeculatie. Vastgoedspeculatie was een praktijk waarbij malafide huiseigenaren systematisch B.V.’s  failliet lieten gaan om geld naar ... Lees meer

Kraakpand America - America was een pakhuis van Sigarenfabriek Schimmelpenninck en werd in 1984 gekraakt als reactie op de aanstaande ontruiming van Tien Zilverlingen. De kraak mislukte in die zin dat de gemeente het pand na twee weken (op 19 juni 1984) door de Mobiele Eenheid liet ontruimen. Zover bekend is het de enige ontruiming waarbij de ME ... Lees meer

Kraakpand Hof van Gelderland - In 1976 werd het Hof van Gelderland, het voormalige hotel en restaurant op de kruising Costerweg – Nudestraat, gekraakt door Wageningse jongeren. In het pamflet dat de krakers uitgaven, lichtten zij hun beweegredenen toe: “Wij, een groep jongeren die met woningnoodproblemen zitten, hebben het Hof van Gelderland gekraakt. Dit hebben wij gedaan om te protesteren ... Lees meer

De Wageningse Lente - De Wageningse Lente was de grootste en bekendste bezetting van het Hoofdgebouw van de Landbouwhogeschool uit protest tegen de bezuinigingen en onderwijshervormingen. De bezetting duurde 3 weken, van 5 maart tot 1 april 1980 en eindigde in een ontruiming door de Mobiele Eenheid. De bezetting van 1980 staat bekend als de Wageningse equivalent van de Maagdenhuisbezetting ... Lees meer

De Uitbuyt - De Uitbuyt Wageningen is een wereldwinkel in Wageningen, die eind jaren 60 door linkse studenten werd opgericht. Bij haar oprichting was het doel van de winkel mensen bewust te maken van de ongelijkheid in de wereld door verkoop van eerlijk verhandelde rietsuiker, koffie en rijst. Vanuit haar eerste locatie op Hoogstraat 52 ontwikkelde de winkel ... Lees meer

Krakerscomplex Sportstraat - De Sportstraat was eind jaren 70 vooral bekend om haar kraakpanden aan weerszijden van de straat, net ten noorden van de kruising met de Harnjesweg. Het begon in 1977 met de politieke kraak van Sportstraat 11. In de periode die volgde zou een groot deel van het blok worden gekraakt en werd een bakermat voor ... Lees meer

Droevendaal - Droevendaal is een studentenhuisvestingscomplex gelegen aan de Droevendaalsesteeg in Wageningen.  Tussen 1977 en 1982 bouwde de Landbouw Hogeschool en Stichting Studentenhuisvesting (SSHW) hier respectievelijk 24 en 15 houten barakken voor tijdelijke bewoning. Eind jaren 80 is er een levendige en autonome cultuur van bewoning ontstaan met 90% vegetariërs en studenten uit de ‘groene’ opleidingen als ... Lees meer

De Homogroep in de Wilde Wereld - De Homogroep Wageningen was een vereniging voor homofiele, lesbische bi- en transseksuele Wageningers. De eerste aanzet werd gegeven eind jaren 60. Pas in de jaren 80 wordt de Homogroep formeel een vereniging en vindt een vaste standplaats in de Wilde Wereld in de Burgtstraat. In 2010 veranderde de Homogroep na bijna 30 jaar haar naam ... Lees meer

Blote Billen in het Hoofdgebouw - Op 9 juni 1969 wordt de senaatvergadering in het hoofdgebouw van de Landbouw Hogeschool aan het Salverdaplein verstoord door studenten die strijden voor meer zeggenschap. Bij deze actie gaan de studenten schaamteloos uit de kleren en halen daarmee internationaal het nieuws. De Blote Billen Actie wordt alom gezien als de eerste linkse (studenten)actie in Wageningen ... Lees meer

Spuugzat - ‘Spuugzat’ was van 1986 tot 1989 een kraakpand aan de Bornsesteeg 79 in Wageningen. De leegstaande boerderij werd gekraakt door een groep die vooral afkomstig was van het PuDoC complex. Het vormde vier jaar lang een anarchistische vrijstaat met levende have, een motorwerkplaats en een fotolaboratorium. Het begin van Spuugzat Al vrij snel nadat Leonard ... Lees meer

Emmaus – Regenboog Kollektief - Emmaus Regenboog is een winkel in tweedehands spullen op idealistische gronden. Begonnen onder de naam ‘Regenboog Kollektief’ in 1980, sloten ze zich in 1982, na een mislukte kraak in het Taski-pand in Bennekom en een kort verblijf in het Delpad aan bij Emmaus Nederland. Onder de nieuwe naam Stichting Emmaus-Regenboog vestigden ze zich in de ... Lees meer

Vrouwenhuis, trefpunt van feminisme en emancipatie - Het Vrouwenhuis was van 1980 tot 1991 een ontmoetings- en actiecentrum van de Wageningse Vrouwenbeweging en werd gerund door de Stichting Vrouwenhuis. Het was het trefpunt voor een groot aantal Wageningse vrouwengroepen die zich richtten op feminisme en emancipatie. De eerste acht jaar bevond het  Vrouwenhuis zich op de eerste verdieping op Bowlespark nummer 26a.Het ... Lees meer