Op de overgang van droog naar nat hebben boeren zich in de middeleeuwen gevestigd in een sliert van brinken en buurten, van Oud-Wageningen aan de Rijn over Dolder, Leeuwen, Peppeld, Nergena, Kraats, Bennekom, Manen, etc. (Steenbergen et al 1985).
De Dijkstoel van het Polderdistrict Wageningen en Bennekom, één van de oudste waterschappen in de Gelderse Vallei, opgericht in 1356, groef de Dijkgraaf als aquaduct van de Nergenase beek naar de stadsgracht en richtte acht polders in door stegen en sloten te trekken parallel met en dwars op de Dijkgraaf om de weilanden productiever en toegankelijker te maken.
De oost-west gelegen stegen waren veedriften, waarlangs het vee ’s morgens en ’s avonds geleid werd tussen graasgronden en de brink waar ze overnachtten en beschermd waren tegen de wilde dieren. Droevendaalse en Kielekamp/Plassteeg waren zulke veedriften, vaak met zwarte elzen langs de sprengbeken erlangs. Schapen en bevers vinden deze niet zo lekker, wellicht de oorsprong van elzenbroek.
De Kielekampsesteeg ligt nog net op grondgebied Wageningen, terwijl er Bennekommers wonen, nl. in de Bornse buurt. Het lijkt erop dat de Frankische Wageningers iets meer in de pap te brokken hadden over de gemeentegrenzen dan de Saksische Bennekommers. De Kierkamp was een hof dat lag in 1656 op de hoek van Achterstraat en Kierkamperweg. In 1752 heette het Kerkekamp. Het verspringen van ‘Kielekamp’ naar ‘Kierkamp’ wijst wellicht op deze taalgrens.
Kielekampsteeg 1 is de enige overblijvende boerderij van het buurtschap ‘De Born’. Born is Middelnederlands voor bron, en ‘bornewech’ is een weg waarlangs water wordt aangevoerd (Kostersteen nr 67). De Bornse buurt telt een viertal boerderijen op de kaart van Frederik Beijerinck, 1752, tevens op de kruising met de Bornsesteeg. De Bornsesteeg was trouwens een eikendreef die recht naar Kasteel Nergena liep. Op een kaart van Nicolaes van Geelkercken uit 1656 voerden A. C. van den Born c.s. van buurtschap De Born een proces bij het Hof van Gelre en Zutphen tegen Jonker Timan Sloot (Sloet), die op landgoed Boekelo woonde en de weg naar het centrum (huidige Kierkamperweg) had afgesloten met een hek, terwijl die van De Born vanouds een lijkweg gebruikten die over het landgoed liep. Dit geeft aan dat de Bornse buurt op Bennekom was gericht en al bestond begin 17e eeuw en wellicht al vanaf het inrichten van de polders begin 14e eeuw.
Boerderij De Born is in 1993 aangewezen als gemeentelijk monument nr. 0289/183. In bijgaande ‘redengevende omschrijving’ worden de sierankers ‘1872’ in de achtergevel vermeld. In dat jaar is die achtergevel opgetrokken of vernieuwd, maar op de Kadastrale Atlas van 1832 stond de boerderij al aangegeven en dat is ook het geval voor de kaart van Frederik Beijerinck uit 1752 en de kaart van van Geelkercken uit 1656.
Als oudste gebouw op Wageningen Campus, meer dan zeven eeuwen oud, is het kostbaar erfgoed, samen met de sprengbeken en de aquaduct die de Dijkgraaf feitelijk is.
Boerderij De Born staat op de gronden die door de Gemeente indertijd voor een symbolische gulden ter beschikking zijn gesteld van het Rijk voor Rijkslandbouwinstituten. Het kadastraal perceel Wageningen B 10476 bestrijkt 4,8 ha en is eigendom van Stichting Wageningen Research, het voormalige DLO, die er echter geen gebouwnummer aan heeft toegekend. Het zou geen gek idee zijn er een Informatiecentrum voor Landbouwgeschiedenis in onder te brengen, gezien de rijke geschiedenis van de hele omgeving daar.
Uittreksel kadastrale kaart met omgevingskaart Kielekampsteeg 1 »
Bovendijkgraafse polders Wageningen – kaart 1752 met lijsten eigenaren Frederik Beijerinck »
Redengevende omschrijving van gemeentelijk monument boerderij De Born, KIELEKAMPSTEEG 1 – 1993 »