van Anarchie tot Annexatie

De officiële capitulatie besprekingen begonnen op zaterdagmorgen 5 mei om 11.00 uur in Hotel “De Wereld”. Dit eerste contact tussen luitenant-generaal Foulkes en de Duitse Chef-Staf Generaal Reichelt werd bijgewoond door de chef-staf brigade-generaal Kitching, Prins Bernhard (als vertegenwoordiger van de Binnenlandse Strijdkrachten) en een tolk. Reichelt kreeg de opdracht om 16.00 uur met zijn superieur Generaal Blaskowitz terug te komen.

Op diezelfde middag om 16.00 uur kwamen beide partijen opnieuw bijeen in de gelagkamer van het zwaar beschadigde Hotel “De Wereld”, nu voor de definitieve ondertekening van de documenten door luitenant-generaal C. Foulkes (als bevelhebber van het 1ste Canadese legerkorps) en J. Blaskowitz (als commandant van het Duitse 25e Leger in de ‘Festung Holland’). Generaal Foulkes deelde hierbij mee, opdracht te hebben van veldmaarschalk Montgomery om Blaskowitz de capitulatie-voorwaarden voor alle Duitse strijdkrachten in noordwest-Europa voor te lezen.

In principe was de capitulatie een feit met een “Jawohl” van generaal Blaskowitz. De besprekingen over het concept van de capitulatie-overeenkomst maakten het echter nodig, dat een nieuw document moest worden samengesteld. Hiervoor was een schrijfmachine nodig, maar in de verwoeste stad bleek er geen voorradig. De ondertekening van het definitieve document had daardoor de volgende dag pas plaats in de Aula van de Landbouwhogeschool, naast Hotel De Wereld, op zondagmiddag 6 mei om 17.00 uur.

Meer foto’s en video:

Door: WO2 met eigen ogen

In de nacht van 2 op 3 januari 1943 werd in Wageningen, als eerste gemeente in Nederland, het bevolkingsregister ontvreemd. De ‘diefstal’ is grondig en met beleid uitgevoerd. In een raam aan de achterzijde van het gemeentehuis, bij een ommuurde binnenplaats, werd een ruitje ingedrukt. In feite schijnen de ‘daders’ gebruik te hebben gemaakt van de gewone dienstingang en werd de ruit kapot gemaakt om het op een inbraak van buitenaf te laten lijken. Een van de daders werkte namelijk bij de afdeling Bevolking op het gemeentehuis.

De hele kaartenverzameling van het bevolkingsregister werd in jutezakken overgepakt (waarvan de volgende morgen nog enkele kaarten werden gevonden) en weggevoerd naar het voormalige veerhuis De Wolfswaard aan de Rijn. Hier werden de zakken in een kippenhok verstopt en later in een plas gegooid, waar alle kaarten geheel zijn vergaan.

De volgende morgen werd een uitgebreid onderzoek ingesteld door de Wageningse politie. De leiding daarvan was in ‘vertrouwde’ handen. Van alle ambtenaren die op het secretariaat werkten werden voorwerpen ingenomen om politiehonden aan te laten ruiken, echter zonder resultaat.

De Duitsers hebben vervolgens een twintigtal studenten en de gemeentesecretaris opgehaald. De secretaris kwam er met een ernstige waarschuwing vanaf. De studenten werden overgebracht naar een strafkamp in Amersfoort en later in Vught. Een student, G.A. Beerling, is in Vught op 12 februari 1943 omgekomen. De andere studenten kwamen na een half jaar terug.

Door: WO2 met eigen ogen