van Ridder tot Raadslid

Jan Gerrit Jordens (geboren 1883) is bekend als Groningse schilder, lid van De Ploeg, een groep vernieuwende kunstenaars. Hij is echter in Wageningen geboren. Zijn ouders hadden hier een kruidenierszaak. Na de middelbare school vertrok hij naar Den Haag om te werken bij lithografisch bedrijf Lankhout. Meer nog dan lithograaf wilde hij echter tekenleraar worden. ‘s Avonds haalde hij daarom zijn MO akte de Haagse Academie voor Beeldende Kunsten. Hij werd tekenleraar in Warffum en daarna, van 1916 tot hij met pensioen ging, tekenleraar bij de HBS in Groningen.

Hij heeft veel betekend voor het tekenonderwijs. Als docent ontwikkelde hij nieuwe lesmethodieken en hij voerde het linoleum snijden en de vrije expressie in. Door zijn baan als tekenleraar maakte hij niet veel schilderijen gedurende de jaren twintig, dertig en veertig. In deze periode ontwikkelde hij zich echter wel verder. Naast het schilderen en tekenen van landschappen, figuren, portretten en stillevens experimenteerde hij met abstracte schilderkunst, van expressionisme naar kubisme, zoals Picasso.

Zijn hoogtepunt beleefde Jordens in de jaren vijftig en zestig toen hij zelf de zeventig al gepasseerd was. Hij schilderde veel in kleurrijke, zachte tinten in waterverf en ecoline. In zijn stijl zijn Franse invloeden te zien. Jordens stierf in 1962. Zijn artistieke oeuvre en didactische kwaliteiten werden in 1956 bekroond met de Culturele Prijs van de provincie Groningen. Van Jordens worden nog regelmatig schilderijen verhandelt. Prijzen tussen 5.000 en 10.000 euro. Museum De Casteelse Poort kreeg vorig jaar een werk van Jan G. Jordens in bezit, geschonken door de Vrienden van het Wagenings Museum. Het is een kleurrijke, abstracte aquarel getiteld ‘Compositie’.

Door: Pauline Schakenbos

Bernhard Herman Anton van Londen werd op 25 juli 1907 in Arnhem geboren en stierf in 1987 in Wageningen. Hij volgde zijn opleiding aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Arnhem. In Wageningen gaf hij les aan de particuliere Academie voor Beeldende Kunst. Hij maakte studiereizen naar onder andere België, Frankrijk en Italië. Ben van Londen was goed bekend in Wageningen en zijn ‘landschapjes’ waren populair.

Van Londen woonde op een boot, genaamd ‘Tamalone’. Dat was tevens een expositieschip. Vanaf 1945 lag zijn boot in Wageningen bij Lexkesveer of soms richting Rhenen. De ‘Tamalone’ was tevens expositieschip. Hij nam ook deel aan exposities van Pictura Veluvensis, een kunstkring in Renkum. Hij maakte olieverfschilderijen, aquarellen, tekeningen en litho’s, vooral landschappen maar ook portretten. Typerend voor hem zijn afbeeldingen van de uiterwaarden. In het Gemeentehuis hangt een schilderij van Ben van Londen boven een van de bureaus. De gemeente Wageningen had het schilderij in 1949 geschonken aan burgemeester Klaasesz bij zijn afscheid. Na zijn overlijden heeft zijn weduwe het schilderij teruggegeven met een mooie brief erbij. Zij ging kleiner wonen en had er geen plaats meer voor en het leek haar dat het in Wageningen in goede handen zou zijn. Ook Museum Veluwezoom in Kasteel Doorwerth heeft een schilderij van hem. Er is toevallig op dit moment een olieverfschilderij van hem te koop op Marktplaats, voorstellende een rij knotwilgen in grasland.

Door: Pauline Schakenbos

Willem Berkhemer (1917-1998) is de ontwerper van de fontein op de markt. Van 1943 tot 1952 woonde hij, inmiddels getrouwd, in Wageningen in pand Nudenoord dat eigendom was van zijn tante. Het beeld in het Emmapark ter ere van Gerrit Achterberg is ook van hem. In het kader van de 1% regeling (1% van de bouwkosten moet aan kunst worden besteed) maakte hij diverse beelden voor de universiteit en voor instituten in andere plaatsen. De fontein op de markt was in 1963 een geschenk van de Wageningse middenstand aan de 700-jarige gemeente. De huidige fontein is niet het oorspronkelijke ontwerp. Dat doorstond de strenge winter niet. Een jaar later is er een ander ontwerp van ander materiaal gekomen.

Autodidact
Hij werd in Jakarta geboren. De middelbare school deed hij in Nederland. Hij volgde een opleiding tot tekenleraar en ging naar de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Het beeldhouwen leerde hij echter daarna pas zelf. Later woonde hij ook in Arnhem, Lochem en Bilthoven. Samen met zijn vrouw reisde hij een aantal keer naar Portugal om steen uit te zoeken in een steengroeve aldaar. Naast beeldhouwer was hij ook dichter en voordrachtskunstenaar. In de jaren negentig is een Duits-Nederlands boek in 4 delen over beeldhouwer en dichter Willem Berkhemer verschenen.

In Nieuw Kortenoord is een straat naar hem vernoemd.

Door: Pauline Schakenbos