Vanaf de jaren 70 raakte Wageningen, net als heel Nederland, in de ban van het kraken. Voor het project Wagenings Barricaden zijn de kraakpanden van Wageningen geïnventariseerd. Hieronder een overzichtskaart. Het is nog niet compleet, dus mocht je kraakpanden missen, laat het ons dan weten!
Jobbe
Overzicht protestlocaties en andere barricaden
Een (onvolledig) overzicht van locaties waar Wageningers protesteerden tegen onrecht of voor hun rechten.
Er zijn uiteraard veel meer protesten geweest, hier wordt slechts een aantal zeer bekende protesten weergegeven of protesten die aan bod zijn gekomen in het project Wageningse Barricaden.
Food for Thought – not Food not Bombs
Food-not-Bombs revisited? “Nee hoor, we staan hier gewoon namens onszelf”, verzekerde de activiste met licht rossig stekeltjeshaar me. “Gewoon vier mensen die besloten dat we nu echt wat moesten doen.” Dat er iets activistisch gaande was, was van veraf duidelijk. Alles klopte: de 7/8 broeken en shirtjes, de kapsels, de vormgeving van de stand en ook het plekje op de Stadsbrink recht voor Albert Heijn: een plaats die je in activistisch Wageningen bijna traditie zou kunnen noemen (zie ook het protest tegen Angola koffie). Boven de bakfiets van Droevendaal – ook al zo’n icoon – hing een spandoek met de tekst ‘Food for Thought’ en rechts daarnaast een paneel met eisen:
- stop funding climate, pollution and biodiversity loss
- more transparency, stop greenwashing
- reduce profit margins of AH and Ahold Delhaize
- stable and fair prices for workers / farmers
- act on human rights violations in the supply chain
- engage all stakeholders now
Food not Bombs
Het is opvallend dat de activisten hier geheel op eigen initiatief stonden, want de eisen waren misschien net anders geformuleerd, maar de vergelijking met Food not Bombs (FnB) van tien, twintig jaar eerder drong zich onvermijdelijk op. Een vergelijkbare actie van de Wageningse groep van FnB had in 2003 net zo goed op deze plek kunnen plaatsvinden, en had er waarschijnlijk vrijwel exact hetzelfde uitgezien. Met exact diezelfde bakfiets ook, want de Wageningse afdeling was in 2003 gevestigd op Droevendaal barak 107 – zo zegt de inmiddels verdwenen en gearchiveerde website van FnB Nederland. Ook FnB Wageningen maakte maaltijden van voedsel dat bijna over de datum was en deelde die uit op straat, uit protest tegen overconsumptie en kapitalisme.
De FnB organisatie bestaat internationaal nog steeds, maar hoe actief de Wageningse tak nog is, is ons (nog) niet bekend. De FnB-activiteiten werden vanaf ongeveer 2011 georganiseerd door Share Wageningen, dat voorheen HappyJMA had geheten (‘Happy Jongeren Milieu Actief’). Uit foto’s op Facebook blijkt er in 2013 in ieder geval nog een FnB actie geweest te zijn op de Markt, voor die gelegenheid met de bakfiets van Zeezicht (zie foto’s). Share Wageningen stopte in 2014 echter alweer haar Facebook pagina bij te werken ook de website ging uit de lucht.¹ Het lijkt te zijn opgevolgd door Foodsharing Wageningen. Maar ook dat initiatief heeft sinds de uitbraak van het Corona virus geen updates meer geplaatst.
Wat betreft Food not Bombs: er zouden volgens foodnotbombs.net nog altijd 12 FnB-groepen in ons land actief zijn (geraadpleegd 20-4-2023), maar de site vermeldt bij Wageningen nog steeds het adres uit 2003. De boodschap van FnB blijkt 20 jaar later in ieder geval nog even urgent en een nieuwe generatie jonge mensen heeft de handschoen opgepakt.
Boven: foto’s van de actie van 20 april 2023
Dit is een artikel van Jobbe Wijnen voor het project Wageningse Barricaden -2023.
Dit is een artikel van Jobbe Wijnen voor het project Wageningse Barricaden -2023.
Redactie door P.R.
¹ Het onderwerp JMA of HappyJMA verdient haar eigen verhaal in de Wageningse Barricaden. In the Internet Archive is een groot deel van de laatste jaren tot opheffing terug te vinden, inclusief regelmatige blogs over de activiteiten.
Protest tegen de ENKA-pijpleiding
Op 5 maart 2023 zwommen ongeveer 20 mensen bij Wolfswaard Wageningen in de Nederrijn uit protest tegen de verwachte aanleg van de ENKA-pijpleiding. De persleiding zal vervuild water van de voormalige ENKA fabriek in Ede via de Mansholtlaan in de rivier bij Wageningen brengen en daar lozen. De actie werd onder andere georganiseerd door de Vereniging Mooi Wageningen, die het besluit van de provincie Gelderland en het waterschap aanvocht bij de Raad van State. Zij zetten ook een petitie op.
Voor meer informatie over het standpunt van Mooi Wageningen en hun petitie zie hier.
Het waterschap is het niet eens met de activisten. Voor hun standpunt zie hier.
_____
Dit is een video in het kader van de ‘Wageningse Barricaden’ een project dat zich richt op documentatie van Wageningse activisme.
Camera en montage: Jobbe Wijnen 2023.
Met beelden van Janneke Bruil.
Kraakpand Schimmelschip
Kraakpand Schimmelschip was een kraakpand van november 2021 tot ongeveer mei 2023. Het lag aan de Oude Eekmolenweg 2 in Wageningen. Het betrof een oud bijgebouw van voormalig ziekenhuis de Hucht, waar onder andere jarenlang de redactie van de Wagenings Universiteitsblad was gehuisvest. Sinds het vertrek van de universiteit stond het leeg en inmiddels is de Hucht getransformeerd tot een zorginstelling van Zideris.
Het pand werd gekraakt op 26 november 2021, door een enthousiaste jonge groep krakers die nieuw elan brachten in de Kraakbeweging Wageningen. Het verhaal gaat dat de activistische kraakgroep – die een statement wilde maken met betrekking tot de woningnood – op een ontwapenend onschuldige manier de woning betrok. Toen de wijkagent namelijk langskwam om ‘huisvrede’ vast te stellen – een elementair juridisch begrip voor het slagen van een kraak in de jaren 80-90 – bleek uit de reactie dat de krakers niet wisten wat dit betekende. Na wat gegrinnik , toelichting en het ter plaatse vaststellen huisvrede, vertrok de diender en was de kraak een feit. Een gelukkie, want in de periode hiervoor, waren soortgelijke kraken steeds van korte duur omdat eigenaren vrijwel meteen overgingen tot uitzetting. Deze keer zat het echter mee: Zideris had wel plannen met de woning, maar niet op korte termijn en het was sowieso de vraag hoe serieus die plannen nog kans maakten, gezien de stevig lekkage van het dak. Niet voor niks doopten de bewoners het kraakpand het ‘Schimmelschip’.
De krakers organiseerden direct een kennismaking met de buurt en plaatsen een informatie langs de weg. Een voorbijganger, die de auteur sprak in de week voor die kennismakingsdag, gaf aan dat zij maar al te blij was met wat reuring in straat en dat de meeste buurtbewoners die mening deelden. Helaas was niet iedereen die mening toegedaan, want enige tijd later werden wat ruiten ingegooid, maar met hulp van andere Wageningse (oud-)krakers werd het pand tot leefbare proporties teruggebracht.
In 2022 organiseerden de bewoners talrijke activiteiten, waaronder alternatieve jam sessie, queer filmscreenings, fundraisings voor ‘Doulas zonder grenzen’ en een DIY workshop medicinale planten. Het was alsof er een vibe terugkeerde in de stad, die door het kraakverbod te lang en te vaak gemist moest worden. In mei 2023 bleken de krakers vertrokken (waarneming auteur) en was het pand afgezet met bouwhekken. Ook waren er al twee grote gaten in het dak gemaakt om verdere bewoning te voorkomen.
Artikel in het kader van het project Wageningse Barricaden. Laatste aanvullingen 23-5-2023